In Friesland richt hij zich vooral op de snoek. Hij gooit vaak met jerkbaits of grote shads. In het zuiden van Nederland ligt zijn focus meer op baars, waarvoor hij subtielere technieken toepast, zoals het gebruik van kleine shads. Soms vist hij vanuit de bellyboat zelfs in een haven, waarbij hij met dood aas en een fireball onder de dobber vist – een techniek die ideaal is als je met een elektromotor langzaam door een haven vaart, waar je niet met een reguliere boot kunt komen.

ZELF BEGINNEN MET BELLYBOATVISSEN
Wil je zelf beginnen met vissen vanuit de bellyboat? Gelukkig is het heel eenvoudig. “Je hebt natuurlijk een bellyboat nodig en flippers, maar verder niet veel meer. Een korte hengel is ideaal, maar als je met een langere hengel vist, is dat geen probleem. Het belangrijkste is dat je lekker kunt vissen”, aldus Thomas. Zijn eigen set is in de loop der tijd opgebouwd en elke sessie past hij zijn uitrusting aan op basis van zijn ervaringen en behoeften. Thomas heeft nog een belangrijke tip voor beginnende bellyboatvissers. “Vis in het begin gerust met iets zwaarder materiaal. Omdat een bellyboat niet stil ligt, is het belangrijk om goed te voelen wat je doet. Het kan helpen om iets zwaardere apparatuur te gebruiken, om het gevoel voor de bellyboat en het vissen te ontwikkelen. Naarmate je meer ervaring krijgt, kun je lichter gaan vissen en je nog meer op je gemak voelen in de bellyboat”.

Hij houdt van deze plekken omdat het rustig is en er over het algemeen een goed visbestand is. Het heldere water maakt het nog spannender: “Het is extra gaaf om de aanbeet te zien aankomen, vaak tot vlak voor je voeten in dat heldere water.” Volgens Thomas is de bellyboat in Friesland minder populair dan in sommige andere provincies in Nederland. Hij denkt dat dit te maken heeft met het ruimer wonen in Friesland, waar het makkelijker is om een traditionele visboot bij je huis op te slaan. In het zuiden van het land is de ruimte beperkter en daarom zoeken vissers daar vaker naar alternatieven, zoals de bellyboat. Daarnaast zijn er in het zuiden meer wateren waar boten verboden zijn, terwijl dit in Friesland minder het geval is.

VEILIGHEID EN TIPS VOOR BEGINNERS
Veiligheid is een belangrijk aspect van het bellyboat vissen. Thomas benadrukt dat het essentieel is om te realiseren dat je vaak niet gezien wordt door anderen. “Ga er altijd van uit dat niemand je ziet. Gebruik je gezonde verstand en vermijd drukke wateren, zoals het Sneekermeer tijdens de Sneekweek. In de winter is het vaak veel rustiger en veiliger.” Daarnaast volgt hij altijd de volgende regel: als hij last heeft van boten, dan zullen boten waarschijnlijk ook last hebben van hem. Thomas is zowel in Friesland als in andere delen van Nederland actief.

Thomas Wending (29) is al sinds jonge leeftijd gepassioneerd door vissen. Hoewel hij zijn liefde voor vissen een tijdje opzij heeft gezet om te gaan windsurfen, bleef de drang naar felle aanbeten altijd aanwezig. Toen hij besloot om weer te gaan vissen, was een traditionele boot geen optie. Dit bracht hem op het idee om met de bellyboat te gaan vissen. Dankzij een vriend die dit al deed, ontdekte Thomas dat dit de perfecte manier is om zijn visserijervaring te verbeteren.
TEKST: JOHAN OOSTERHOF, FOTOGRAFIE: THOMAS WENDING

Wat voor Thomas het vissen vanuit de bellyboat zo aantrekkelijk maakt, is de mogelijkheid om op andere plekken te komen. “Je kunt visplekken bereiken waar je met een normale boot niet komt, bijvoorbeeld kleine plasjes zonder trailerhellingen of gebieden waar je met een boot niet mag varen. Bovendien is het geweldig om een vis te drillen terwijl hij onder je voeten vecht, vooral als het een grotere vis is”, vertelt hij. Wat kun je vangen in Friesland? Thomas noemt snoek en snoekbaars als veelvoorkomende vangsten. Baars is ook goed te vangen, vooral in de zomermaanden.

DE MOOISTE VISPLEKKEN IN FRIESLAND
Thomas vist het liefst op de zandputten, wateren die oorspronkelijk zijn gegraven voor snelwegen.

VEEL ROOFVISSRES FOCUSSEN OP PLUGGEN EN SOFTBAITS; LEPELS EN SPINNERS ZIJN ONDERSCHAT

Hans maakt de spinners door de metalen bladen uit oude wasmachines te knippen. Dit materiaal, liefst afkomstig uit wasmachines van Miele, heeft de perfecte dikte voor het maken van spinnerbladen. De bladen werden vroeger geverfd met autolak, maar tegenwoordig kiest Hans voor een meer milieuvriendelijke techniek: koud emailleren. Dit zorgt ervoor dat de kleuren beter hechten en de spinners duurzamer zijn. Het koud emailleren doet Hans het liefst op een zonnige middag, omdat zijn oventje dan gebruik maakt van de energie afkomstig van de zonnepanelen. De staaldraad voor de spinstang komt uit de tandtechniek. Verder gebruikt Hans zelfontwikkeld gereedschap om de draden precies in de gewenste vorm te buigen. Met deze staaldraad wordt de spinner samengesteld, waarbij het blad de juiste draai- en zwembeweging krijgt.

VISSEN MET LEPELS
Lepels zijn volgens Hans een onderschat type kunstaas. Hoewel ze in Nederland en ook in Friesland minder populair zijn dan spinners, heeft Hans ze hoog in het vaandel staan. Het grote voordeel van lepels is dat ze in vrijwel elk type water effectief kunnen worden ingezet. Hans maakt dunbladige lepels die zelfs in ondiep water van slechts 20 centimeter diepte kunnen worden gebruikt. Ook bij het gebruik van lepels geldt dat de juiste balans essentieel is. Een te zware onderlijn kan de actie van de lepel verstoren, waardoor de kans op succes kleiner wordt. Hans legt uit dat lepels zowel omhooggetrokken als ‘naar beneden laten dwarrelend’ kunnen worden gebruikt. Ook een rechte lijn, net als bij een spinner, is mogelijk. De actie van een lepel kan worden versterkt door een kleine versnelling met de molen, wat de lepel tot een onweerstaanbare verleider maakt voor roofvissen.

DE KRACHT VAN LEPELS EN SPINNERS
Vissend met spinners en lepels in de Friese Boezemwateren is Hans al de mooiste verrassingen tegengekomen. Snoek en baars zijn koplopers als het gaat om de vangsten in Friesland. Ook kun je hier een snoekbaars, winde of zelfs roofblei verwachten. Dat is ook de kracht van kunstaas, het is universeel. Oude klanten van Hans hebben in Suriname exotische vissen gevangen aan de lepels en in Canada is er zelfs muskie mee gevangen.

Voor Hans draait vissen niet uitsluitend om het vangen van vis, maar ook om de beleving van het vissen zelf. Het is voor hem een manier om de haast van de maatschappij achter zich te laten en te genieten van de rust die de natuur biedt. Zijn ideale viservaring is op pad gaan met een lichte spinhengel, een paar goede laarzen en een spinneretui in zijn zak. Het vangen van vis is vervolgens slechts het gevolg van het vissen, niet het doel. “Vangen is een onontkoombaar resultaat van vissen, als je het vissen maar lang genoeg volhoudt.”

LICHTE HENGELS EN KUNSTAAS IN BALANS
Hans gelooft sterk in het in balans brengen van je uitrusting, wat hij ook van zijn vader heeft geleerd. Tegenwoordig, met de moderne vistechnieken die veelal draaien om zware hengels en lijnen, is het voor Hans juist belangrijk om licht te vissen. Veel vissers denken dat een zware uitrusting de kans om vis te vangen vergroot, maar Hans ziet dit anders. Hij gebruikt lichte spinhengels die perfect bij het gewicht van het kunstaas passen, zoals de spinnercombinaties die hij zelf maakt. Voor hem betekent dit comfort en efficiëntie. En een goed gebalanceerde hengel maakt het mogelijk om de hele dag te vissen zonder fysieke vermoeidheid, in tegenstelling tot de zware jerkbaithengels die meer inspanning vergen.

EFFECTIEF SPINVISSEN
De spinner is voor Hans een van de meest waardevolle kunstaassoorten. Een spinner biedt, met de juiste afstemming van hengel, lijn en kunstaas, een effectieve manier om vis te vangen. Hans legt uit hoe je de juiste techniek kunt gebruiken: “De hengel wil maar één ding en dat is terug naar haar ruststand. Het geworpen aas dient te worden gevolgd en afgestopt, zodat voorkomen wordt dat de lijn in de war raakt. Na het te water raken, dient de spinner gestart te worden, zodat het juist functioneren geconstateerd kan worden. Dat betekent het gevoel krijgen dat bij het vissen met een spinner hoort en op iedere verstoring van dat ritme actie ondernemen door een poging een haak te zetten.” Wat Hans verder benadrukt, is dat je met een spinner water effectief kunt afvissen, dankzij een waaiervormige werptechniek. Hij raadt vissers aan om telkens een paar meter opzij te stappen en het water vanaf verschillende hoeken te bevissen. Deze werkwijze vergroot de kans om een vis te vangen, omdat je het water onder verschillende hoeken afvist.

SPINNERS BOUWEN
Hans heeft altijd veel waarde gehecht aan het zelf bouwen van zijn kunstaas. De meeste commerciële spinners zijn in zijn ogen niet geschikt voor de ondiepe wateren waarin hij vist. Ze zijn vaak te zwaar en zinken te snel, of hebben de verkeerde vorm. Daarom besloot zijn vader al om zelf spinners te maken en Hans nam dat later over.

Hans de Boer, wonend in het hart van Friesland, is al sinds zijn jeugd verknocht aan vissen. Het was zijn vader die, geïnspireerd door het boek Flitsend Nylon van Jan Schreiner, de eerste stappen zette richting het zelf ontwikkelen van kunstaas. Hans heeft dit vervolgens weer van zijn vader geleerd en daarmee werd vissen voor hem veel meer dan alleen een visje vangen.

WETTERSKIP FRYSLÂN IN HET KORT

• 5.900 kilometer watergangen 

• 3 zeegemalen, 2 IJsselmeergemalen, 3 spuisluizen

• Ca. 1.000 poldergemalen

• 5.700 stuwen

• 27 rioolwaterzuiveringen

• Friesland en het Groninger Westerkwartier

• 350.000 hectare

• 660.000 inwoners

• 700 medewerkers

• 200 kilometer aan dijken

• 3.300 kilometer waterkeringen

Hoe belangrijk is de samenwerking met andere natuur- en waterorganisaties, zoals het Wetterskip Fryslân, voor Sportvisserij Fryslân?
Samenwerking met natuur- en waterorganisaties zoals Wetterskip Fryslân is essentieel voor een gezonde visstand en duurzaam waterbeheer. Wij brengen de belangen van sportvissers in bij zaken zoals peilbeheer, visuitzet, vismigratie en waterkwaliteit, en realiseren samen visvriendelijke oplossingen.

Wat doet Sportvisserij Fryslân om de visstand en de waterkwaliteit in de regio te beschermen?
We zetten ons op verschillende manieren in voor gezonde viswateren. Zo nemen we deel aan overleggen met waterbeheerders en natuurorganisaties. We stimuleren vispassages en het herstel van vismigratieroutes. Om de visstand te beschermen, controleren we of iedereen zich aan de regels houdt. Daarnaast zorgen we voor educatie en bewustwording van sportvissers, onder andere door het gebruik van loodvervangers te bevorderen. Tot slot verrichten we onderzoeken en monitoren we vispopulaties.

Kun je ons iets vertellen over projecten van Sportvisserij Fryslân die zich richten op het behoud van vissoorten?
Een belangrijk project is het verbeteren van vismigratiemogelijkheden in Friesland, zoals vispassages bij de Friese boezem. We zetten ons ook in voor herstel van paai- en opgroeigebieden voor vissoorten als de snoek, winde en paling, en voor natuurvriendelijke oevers. Daarnaast zetten we karper uit in het Friese boezemwater, met respect voor de ecologische balans.

Hoe zie jij de toekomst van de sportvisserij in Friesland, vooral met het oog op klimaatverandering?
Klimaatverandering beïnvloedt de waterstanden en leefomstandigheden van vissen. We moeten inzetten op waterberging, flexibel peilbeheer en verbetering van waterkwaliteit. De sportvisserij zal zich moeten aanpassen aan veranderende vispopulaties, wat ook kansen biedt, zoals het vissen op roofblei en meerval. De sportvisserij heeft zowel economische als ecologische waarde voor Friesland.

Wat kunnen sportvissers doen voor een gezonder (vis)water in Friesland?
Sportvissers spelen een belangrijke rol als ‘ogen en oren’ aan de waterkant, door problemen zoals vervuiling en vissterfte te signaleren. Sportvissers kunnen bijvoorbeeld bijdragen door zorgvuldig om te gaan met gevangen vis en visserijpraktijken, meer gebruik te maken van loodvervangers en samenwerking met lokale overheden om viswateren te verbeteren.

Wat is het belang van hengelsportverenigingen en de federatie voor de hengelsport?
Hengelsportverenigingen beheren viswateren, organiseren activiteiten en zijn de schakel met sportvissers. De federatie ondersteunt verenigingen met advies, coördinatie en financiële steun voor projecten. We helpen ook met vergunningen, controle en handhaving en behartigen de belangen van verenigingen bij overheden.

Wat vind je van de transitie naar een nationale organisatie voor Sportvisserij Nederland?
De transitie naar een nationale organisatie kan voordelen bieden, zoals efficiëntere samenwerking en meer vertegenwoordiging. Het is echter belangrijk dat regionale kennis en belangen, zoals die in Friesland, niet verloren gaat. De samenwerking met Wetterskip Fryslân en andere regionale partijen moet behouden blijven, ongeacht de nieuwe organisatie.

obe veldman

Monique Plantinga

Hoe ben je dagelijks bestuurder geworden bij Wetterskip Fryslân?
Op 15 maart 2023 waren de waterschapsverkiezingen. Ik stond op de kieslijst als lijsttrekker van Water Natuurlijk Fryslân. Daarvoor had ik al 4 jaar in het algemeen bestuur gezeten. We hadden een prachtige uitslag en groeiden van 3 naar 4 zetels. BBB was de grote winnaar van de verkiezingen. Vervolgens is een brede coalitie gevormd, die de verkiezingsuitslag goed weerspiegelt. Ik ben trots op deze coalitie. We hebben een grote wens om met elkaar samen te werken, verschillen te overbruggen en het goede te doen voor veilig, voldoende en schoon water. ‘Samen werken aan water, voor nu en later!’ is de titel van ons coalitieakkoord. Ik maak deel uit van het dagelijks bestuur.

Hoe ziet jouw werkweek eruit?
Ik heb, vind ik zelf, een hele leuke en betekenisvolle portefeuille. Ik mag mij onder andere inzetten voor schoon water, biodiversiteit, duurzaamheid,  handhaving, zwemwater én visaangelegenheden. Mijn werk is deels planbaar en deels niet. Meestal lees ik op zondag stukken, heb ik lange en volle vergaderdagen op maandag en dinsdag en heb ik op donderdag en vrijdag vaak bestuurlijk overleg in Friesland, in Den Haag met het Rijk of elders in het land met bijvoorbeeld de Unie van Waterschappen. Verder zijn er verspreid door de week werkbezoeken, netwerkgesprekken, interviews etc. Soms zijn er onverwachte ontwikkelingen, rinkelt opeens de telefoon en sta je even later de media te woord. Als waterschapbestuurder sta je eigenlijk altijd wel ‘aan’. 

Wat zijn de grootste uitdagingen voor waterbeheer in Friesland?
Klimaatverandering maakt ons werk complexer: hoosbuien, droogte en zeespiegelstijging zorgen voor nieuwe uitdagingen. We werken aan dijkversterking en het aanpassen van het watersysteem. We kijken tientallen jaren vooruit om zo tijdig de juiste maatregelen te kunnen nemen. Een andere uitdaging is de waterkwaliteit, die onder druk staat door vervuiling zoals microplastics, PFAS en medicijnresten. We zetten in op bronaanpak en pleiten voor een PFAS-verbod, omdat deze stoffen, eenmaal in het water, schadelijk zijn voor mens, dier en milieu.

Hoe werkt Wetterskip Fryslân samen met Sportvisserij Fryslân?Sportvisserij Fryslân en Wetterskip Fryslân hebben  een gemeenschappelijk doel: schoon en gezond water. We spreken elkaar regelmatig over kansen en ontwikkelingen en werken samen in projecten. Bijvoorbeeld het oplossen van vismigratieknelpunt in het beeksysteem De Linde of aandacht voor loodvrij vissen. Het Wetterskip werkt aan vele projecten die positief zijn voor de visstand. De aanleg van natuurvriendelijke oevers bijvoorbeeld, die een veilige plek bieden voor vissen om zich voort te planten. Daarnaast zijn er vele vismigratieknelpunten opgelost, bijvoorbeeld met de vislift in Bouwepet bij Gytsjerk. Dit innovatieve project biedt waardevolle data over vismigratie en helpt barrières voor vissen op te heffen. Ook werkt het Wetterskip met partners aan het vergroten van het leefgebied van bijvoorbeeld de paling, stekelbaars en rivierprik via het project 'Ruim baan voor vissen'.

Hoe kunnen sportvissers bijdragen aan duurzamer waterbeheer?
Iedereen kan bijdragen aan schoon water. Waterschappen kunnen dit niet alleen. Echt iedereen is nodig: Rijk, waterschappen, provinciebesturen en gemeenten met wetgeving, geld en maatregelpakketten. Maar ook burgers, bedrijven en boeren. Laat plastic niet rondslingeren in het milieu, lever medicijnen die je niet langer nodig hebt in bij de apotheek en doe de hond de giftige vlooienband af, voordat je hem laat zwemen. Ben je bootvaarder, leeg je vuilwatertank dan bij een inzamelpunt en gooi het afvalwater niet overboord. Bedrijven kunnen bijdragen door het gebruik van industriechemicaliën te minimaliseren in processen waar water wordt gebruikt. Boeren kunnen bijdragen door erfspoeling van meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen naar het water te voorkomen.

Heb je zelf wel eens gevist?
Ja, ik heb mooie herinneringen aan vissen, vooral met mijn opa. Het was een ontspannende en spannende activiteit, altijd turend naar de dobber. Die herinneringen zijn mij dierbaar. 

Mijn naam is Johan Oosterhof, ik ben 39 jaar oud en woon in Leeuwarden, samen met mijn vrouw en onze twee kinderen: Ruben en onze pasgeboren dochter Milou.

Sinds november ben ik met veel plezier werkzaam bij Sportvisserij Fryslân, waar ik een aantal mooie taken mag vervullen en waar ik met bevlogen collega’s en vrijwilligers mag werken. Zo ben ik verantwoordelijk voor voorlichting en promotie, ondersteun ik de controle en handhaving en ben ik lid van de Viststandbeheercommissie (VBC).

Mijn liefde voor vissen is al van jongs af aan aanwezig. We woonden in Grou, waar viswater genoeg is. Als kind ging ik vaak met mijn vader en broertje met de boot vissen op het Pikmeer in Grou. Eerst met een bamboehengel, maar die ruilden we later in voor een vaste stok. We zochten een rietkraag op en drukten 2 roeispanen tussen het riet en bonden de boot hier aan vast. We vingen veel voorns en brasems en zo begon mijn uit de hand gelopen hobby.

Later ben ik zelf op pad gegaan met mijn broertje of vrienden. We konden op karper vissen in het Nij Djip of achter de roofvissen of paling aan op het kanaal en Pikmeer. De passie voor vissen is altijd gebleven. Qua visserij ben ik redelijk allround, al ben ik de laatste jaren wel het meest gericht aan het vissen op roofvis. Maar ik zal het zeker niet laten om met de pen op karper te vissen of met de feederhengel op witvis.

Nu ik zelf vader ben, probeer ik de liefde voor vissen ook stiekem over te brengen op mijn zoon Ruben, die inmiddels 2 jaar oud is. Vissen is een mooie manier om de jeugd meer naar buiten te krijgen. Of Ruben het vissen echt leuk gaat vinden, zal hij uiteraard zelf bepalen maar zijn eerste vangst is al een feit en hij was er erg blij mee. 

Ik ben blij om deel uit te maken van Sportvisserij Fryslân en hoop dat ik, met mijn ervaringen en inzet, iets kan betekenen voor alle leden.