groningen-drenthe

Op 14 juni houden we ons federatief jeugdkampioenschap aan het Stieltjeskanaal. We hebben drie leeftijdscategorieën: onder 15 jaar, onder 20 jaar en onder 25 jaar. De oudere jeugd kan zich hier plaatsen voor de Nederlandse kampioenschappen. Doe je mee? Meld je aan via www.vissen.nl, onder het kopje wedstrijden.

JUNIOR-SENIOR KOPPELWEDSTRIJD
Gezelligheid en plezier staan voorop bij onze jaarlijkse junior-senior koppelwedstrijd op zondag 13 juli. Je kunt als je jonger bent dan 16 jaar met je opa, oma, vader, moeder, oudere broer of zus, oom of tante meedoen aan de Veldlaan-vijver in Emmen, waar het barst van de giebels. Na afloop is er een barbecue. Meld je aan via www.vissen.nl.

BEGINNEN MET VISSEN
Wil je gaan vissen, maar weet je niet hoe? Neem eens contact op met je plaatselijke hengelsportvereniging of met ons via info@vissen.nl. Sportvisserij Groningen Drenthe biedt tevens ondersteuning aan verenigingen die met jeugd aan de slag willen gaan, maar niet weten hoe ze dit moeten aanpakken.

Voor de vissende jeugd is er weer heel wat te doen dit jaar. Dit is een greep uit onze activiteiten.

Je bent jong en je gaat…vissen!

ZomerVISkaravaan

Dé publiekstrekker van Sportvisserij Nederland mag natuurlijk niet ontbreken: de ZomerVISkaravaan. Dit evenement wil je niet missen. Waar het spektakel deze zomer in onze regio neerstrijkt, vermelden we op onze socials. Op diezelfde socials komt ook info over een aantal clinics die we dit jaar voor de jeugd organiseren, waaronder het inmiddels beruchte 3-daagse karperkamp, dit jaar in Klazienaveen. 

Minder dode vissen 
op de kant

Dode snoekjes
na onderhouds-
werkzaamheden

De rivierprik van Naut Gacka en de nieuwe recordserpeling.

We krijgen af en toe meldingen dat na onderhoudswerkzaamheden aan een watergang dode vis op de kant ligt, vaak tussen waterplanten of bagger dat eruit is geharkt door een kraanmachinist van het waterschap of gemeente. Deze vissen kunnen niet meer gered worden, maar we zijn wel in overleg met de waterschappen hoe we deze sterfte kunnen verminderen.

Medewerkers die de machines bedienen, hebben gedragscodes waar ze zich aan moeten houden. Ze weten dus wat ze moeten doen en laten om schade aan de natuur te voorkomen. Toch kan het misgaan, met als gevolg dode vis op de kant. Het is mogelijk dat vrijwilligers van de plaatselijke visvereniging achter de onderhoudsmachines aanlopen, om vis die onverhoopt op de kant komt meteen terug te zetten. Maar dat is erg veel gevraagd. Meestal gaat het namelijk gewoon goed. Het gaat erom de knelpunten in beeld te krijgen: waar gaat het mis en waar kunnen we wat betekenen? We kennen zelf een aantal voorbeelden, zoals de Zeijerwijk bij Zeijen en de benedenloop van de Reest bij De Wijk.

MELD VISSTERFTE
Daarom onze oproep: ken je een watergang waar als gevolg van onderhoud steeds dode vis op de kant of in het water ligt? Geef de locatie zo exact mogelijk door via info@vissen.nl. Je krijgt niet alleen een reactie terug, we gaan ook met het waterschap of gemeente om de tafel om te bespreken hoe we deze vissensterfte kunnen voorkomen.

Ook onze sportvissers hadden opvallende vangsten. In de haven van Delfzijl werd door Naut Gacka een rivierprik van 35 centimeter aan de haak geslagen, wat voor veel reacties zorgde op Facebook. Tijdens de federatieve feederwedstrijd op 22 juni wist Henk Enting een schitterende karper te landen, vastgelegd door. Als klap op de vuurpijl werd een nationaal record verbroken: een serpeling van 24 centimeter! Pieter Beelen deelde deze vangst uit de Drentsche Aa. Sportvisserij Nederland bevestigde de vangst, waardoor Diederick de Vries de nieuwe recordhouder is.

DEEL JE VANGST
Al met al een jaar vol verrassingen en bijzondere vangsten. We zijn benieuwd wat 2025 gaat brengen! Heb jij een mooie vangst, deel deze dan met ons via info@vissen.nl. Geef wel even aan waar je ‘m ving. Je kunt je vangsten ook op de site www.waarneming.nl plaatsen. Bijkomend voordeel hiervan is dat de waterschappen deze site raadplegen als ze werkzaamheden aan watersystemen voorbereiden.

Het afgelopen seizoen waren onze visserijkundige onderzoeken weer een waar spektakel voor hengelsporters, vrijwilligers en beroepsvissers. Tijdens een monitoring bij Spijksterpompen werd een indrukwekkende goudvis (giebel) van maar liefst 49 centimeter gevangen. In Assen wist men zelfs een sterlet (uit de familie van de steur) van 60 centimeter te documenteren, gefotografeerd door Gerard de Laak van Sportvisserij Nederland.

Vreemde (Bij)vangsten 2024

Vrijwilliger worden?
Er is altijd behoefte aan vrijwilligers die meewerken aan de monitoring van de visstand. Verstand van vissoorten is uiteraard een goede basis. De rest leren we je. Interesse?
Neem contact op via
info@vissen.nl.

Vismonitoring: samenwerken
voor een gezonde visstand

Een uniek aspect van de vismonitoring is de samenwerking. Samen met beroepsvissers Mans Vos, Geale Postma en Johannes Veenstra, ecologenbureaus Waardenburg en VisAdvies en getrainde vrijwilligers van Sportvisserij Groningen Drenthe wordt hard gewerkt aan het in kaart brengen van de visstand in de regio. Deze samenwerking speelt een cruciale rol in het behoud en herstel van een gezonde visstand in de wateren van Noord-Nederland.

VRIJWILLIGERS: EEN ONMISBARE SCHAKEL
Vrijwilligers spelen een essentiële rol in het monitoringsproces. Ze helpen bij het sorteren van de vangst en het nauwkeurig noteren van gegevens. Daarnaast zorgen ze voor het onbeschadigd terugzetten van de gevangen vissen. Hun betrokkenheid benadrukt hoe belangrijk het is om samen te werken aan een gezonde leefomgeving voor zowel vissen als mensen.

WAT LATEN DE RESULTATEN ZIEN?
De verzamelde gegevens worden geanalyseerd door ecologen van de waterschappen. Ze geven inzicht in trends, zoals de aanwezigheid van bedreigde soorten, veranderingen in de populatiesamenstelling en de effecten van waterkwaliteitsmaatregelen. Deze informatie is van groot belang voor het toekomstig beheer van de wateren en voor het nemen van gerichte maatregelen om de visstand te verbeteren. De resultaten van de monitoring dragen niet alleen bij aan het behalen van de ecologische doelen, ze helpen ook bij het bevorderen van duurzaam visstandbeheer. Door in gesprek te blijven met beroepsvissers, sportvissers en andere betrokken partijen kunnen de waterschappen maatregelen treffen die zowel ecologisch als economisch verantwoord zijn. Dit versterkt niet alleen de biodiversiteit, maar ook de band tussen mens en natuur.

Je vindt alle reportages op onze website www.vissen.nl, onder ‘water en vis’.

VOORUITBLIK
De vismonitoring is een goed voorbeeld van hoe samenwerking tussen verschillende partijen tot concrete resultaten leidt. Met de inzet van experts, vrijwilligers en moderne technieken wordt gewerkt aan een beter beeld van de visstand en de factoren die deze beïnvloeden. Dit legt de basis voor een duurzaam en gezond watersysteem, waarin mens en natuur in harmonie kunnen samenleven.

Het najaar staat voor de waterschappen Noorderzijlvest en Aa en Hunze in het teken van intensieve vismonitoring. De monitoring wordt ieder jaar uitgevoerd volgens een doordachte planning die aansluit bij de ecologische doelen van de Kaderrichtlijn Water (KRW). Het doel is om inzicht te krijgen in de samenstelling en conditie van de vispopulaties ten opzichte van voorgaande jaren. Hiervoor worden verschillende methoden ingezet, waaronder elektro- en zegenvisserij en fuiken, waarbij een zo breed mogelijk scala aan vissoorten wordt gevangen en geregistreerd.

Monitoring: een mooi voorbeeld van samenwerking tussen diverse partijen.

De federatieve wedstrijden staan weer voor de deur. Met als eerste het Open Kampioenschap Dobber, op 10 mei in het Noord-Willemskanaal. Je kunt je voor al onze wedstrijden aanmelden via onze site www.vissen.nl, onder het kopje wedstrijden. Enige vereiste is dat je lid bent van een van de aangesloten hengelsportverenigingen. Aanmelden kan tot 10 dagen voor de betreffende wedstrijd.

MEEHELPEN?
Tijdens de wedstrijden helpen verschillende vrijwilligers met allerlei taken om alles goed te laten verlopen.. Heb je interesse in een functie aan de waterkant, maar wil je niet actief vissen? Dat kan! Informatie hierover is te verkrijgen via: info@vissen.nl

Nieuwe kracht bij Sportvisserij
Groningen Drenthe

Henny Hindriks is alweer een jaar werkzaam op ons kantoor in Tynaarlo. Als administratief medewerkster, maar in het voorjaar en de zomer is de wedstrijdleiding een hoofdtaak geworden. Henny draait ook mee in het Landelijk Beroepskrachtenoverleg Wedstrijden. Voor de federatieve wedstrijden regelt ze de inschrijvingen, locaties, prijzen en wat er nog meer bij komt kijken. Wedstrijdvissen is Henny niet vreemd, ze vist zelf mee in de competitie van ‘haar’ HSV Yde-De Punt. Ook doet ze jaarlijks aan een aantal grotere wedstrijden mee.

GEZELLIGHEID STAAT CENTRAAL
Aan Henny de vraag waarom het leuk is om mee te doen aan de federatieve kampioenschappen. “Ook al zijn het officiële kampioenschappen die gelden als selectie voor de Open Nederlandse Kampioenschappen, zijn de wedstrijden zelf laagdrempelig. Je hoeft geen dure materialen te hebben om mee te dingen naar de prijzen. Dat zien we ieder jaar weer. Het gaat om de hoeveelheid vis die je vangt. Verder vinden we het belangrijk dat de wedstrijden sfeervol zijn, met een gezellige samenkomst vooraf en prijsuitreiking na afloop. Gezelligheid staat helemaal voorop bij de junior-senior wedstrijd die dit jaar op 27 juni in Emmen plaatsvindt. Voor zowel jong als oud geweldig om mee te doen, met een barbecue na afloop. Dit neemt niet weg dat de dobber- en feederwedstrijd, zowel individueel als per team, de juniorenwedstrijd en ook het clubkampioenschap wel ergens om gaan. 25% van de deelnemers plaatst zich voor de Open Nederlandse Kampioenschappen. Uiteindelijk kan iemand die puur voor de lol een keer meedoet, eindigen als wereldkampioen.”

Wedstrijd

Data

Water

Dobber individueel & teams

10 mei

Noord-Willemskanaal 

Junioren

14 juni

Stieltjeskanaal

Feeder individueel & teams

21  juni

Van Starkenborghkanaal tussen Noordhorn en Aduard

Klaas Harm Landbokaal 55+

25 juni

Noord-Willemskanaal

Junior/Senior

13 juli

Vijver aan de Veldlaan, Emmen

Finale Clubkampioenschap

14 september

Kanaal Veendam-Musselkanaal
(steigers Stadskanaal)

Streetfishing

31 augustus

Binnenstad Groningen

 Federatieve wedstrijden:
doe je mee?

De serpeling is in Nederland een zeldzame vissoort die achteruit is gegaan door het verslechteren van de waterkwaliteit en het normaliseren van beken en rivieren. In onze regio is de serpeling alleen in de Drentsche Aa nog een algemene vissoort. Deze beekvis lijkt op blankvoorn en heeft een slank zijdelings afgeplat lichaam met zilverkleurige flanken. Het oog is gelig van kleur. Sportvisserij Groningen Drenthe is bezig met een project om de serpeling in andere noordelijke wateren terug te krijgen.

foto: Herman Wanningen

De serpeling onderscheidt zich van blankvoorn door zijn onderstandige bek

Ruiten Aa met vispassages

Serpelingen zijn actieve vissen die leven van insecten, zoöplankton, bodemdiertjes en algen. Vanaf de bruggetjes over de Drentsche Aa kun je ze ’s zomers goed zien in het heldere beekwater, actief op zoek naar wat de stroming aan voedsel biedt. Ze worden regelmatig gevangen. Het Nederlands record staat op 24 centimeter en dateert van vorig jaar, toen deze vis in de Drentsche Aa werd gevangen.

BEEKHERSTEL
De afgelopen decennia hebben de waterschappen grote natuurherstelprojecten uitgevoerd in de rechtgetrokken en verstuwde beeksystemen van de Ruiten Aa, de Oostermoerse Vaart (Hunze) en het Peizerdiepsysteem. Hier meanderen grote delen van de beeklopen door mooie, herstelde natuur, stroomt het heldere water over vispassages en lijken de beken soms zelfs mooier en natuurlijker dan de Drentsche Aa. De typische beekvissen komen er alleen nauwelijks voor.

De winde en riviergrondel wel. Maar soorten die altijd in stromend water willen blijven, zoals de serpeling, zwemmen niet zomaar op eigen kracht vanuit de Drentsche Aa naar deze herstelde beeksystemen toe. Hier krijgen ze gelukkig wat hulp van de mens!

PROJECT MET VLAAMSE STEUN
Afgelopen januari zagen we een bootje met een paar man van Sportvisserij Nederland in de Drentsche Aa bij Oudemolen. Doel: het vangen van minimaal 40 volwassen, paairijpe serpelingen. Dit is de eerste stap in het zogenoemde serpeling-project. Het project is opgezet door de waterschappen Hunze en Aa’s en Noorderzijlvest, Sportvisserij Groningen Drenthe en Sportvisserij Nederland. Het Vlaamse Instituut voor Bos- en Natuuronderzoek (INBO) heeft veel ervaring in Vlaanderen met herintroductie van verdwenen vissoorten en is daarom gevraagd deel te nemen. De 46 gevangen serpelingen zijn meteen naar de viskwekerij van INBO in België gebracht. Daar worden ze vertroeteld, zodat ze dit voorjaar aan het paaien slaan. Aan de specialisten van INBO de taak de visseneitjes op te kweken tot gezonde, jonge serpelingen met dezelfde genen als hun ouders uit de Drentsche Aa. Dit moet vele duizenden ‘gebiedseigen’ vissen opleveren, die we vervolgens uitzetten in herstelde trajecten van de Ruiten Aa en het Peizerdiep. Later volgt wellicht nog de Hunze, om hier de kleine populatie serpeling te versterken. Op deze manier maken we de typische Noord-Drentse en Oost-Groningse beekvisstand een stuk robuuster. Die is namelijk kwetsbaar als typische beekvissen zoals de serpeling bijna alleen maar in de Drentsche Aa voorkomen.

Serpeling-project in Oost-Groningse en Noord-Drentse beken

Na het grote succes van vorig jaar hebben alle federaties en Sportvisserij Nederland de handen ineengeslagen om een nog mooier en completer VIStival te organiseren. De Berenkuil in Putten is opnieuw de locatie waar je moet zijn. Noteer zondag 7 september maar alvast in je agenda!

Wil jij in 1 dag verschillende disciplines van de sportvisserij leren? Dan is het VIStival dé plek waar je moet zijn! Een dag vol variatie, met gratis clinics en demo’s met de nieuwste materialen. Of je ervaring hebt of niet, het VIStival belooft voor iedereen een topdag te worden. Voor elke hengelsportdiscipline is er wel iets te beleven.

PROGRAMMA VISTIVAL
Het programma bestaat onder meer uit:

  • Live demo’s op alle vijvers

  • Leerzame clinics

  • Hengelsportmarkt met een uitgebreid scala aan materialen voor alle visserijen

  • Meet & greet met bekende topvissers en visfluencers

  • Proefvaarten met bellyboaten en trapkajaks

  • VISkennisplein met VISjuffen en -meesters

  • Maatschappelijke stands, zoals het Peuterfonds, Stichting Veteranen Kids, de VECHTschippers en Visbuddies.

MEER WETEN?
De komende tijd zullen we je natuurlijk op de hoogte houden over alle deelnemers. Wil je geen update rondom het VIStival missen, volg ons dan via Instagram @vistival2025 en tag meteen je visvrienden! Tot 7 september!

SAVE THE DATE!VISTIVAL –
HÉT SPORTVISEVENT VAN NEDERLAND OP 7 SEPTEMBER 2025

Clinic vliegvissen op herhaling

Vliegvissen is dé manier om in heldere en plantenrijke wateren vis te vangen. Je kunt de kunstvlieg of streamer namelijk perfect aan de oppervlakte of net daar onder aanbieden. Zo kun je op veel wateren vissen waarbij je met veel andere vistechnieken voortdurend vastzit in de planten.

Dit is de clinic in het kort: Thijmen Lindhout en zijn vismaat Jordy uit Groningen zijn enthousiaste jonge vliegvissers die hun passie graag delen met andere sportvissers. Daarom organiseren we samen met hen een vliegvisclinic. Je leert hier de beginselen van het werpen, het presenteren van je kunstvlieg aan hongerige rietvoorns en wat er nog meer komt kijken bij deze actieve tak van de hengelsport. Als we een groepje bij elkaar hebben, prikken we een datum en een locatie. Kardinge in Groningen zou heel geschikt zijn. Wil je meedoen? Stuur dan een mailtje naar info@vissen.nl. Geef daarin ook even aan wat je leeftijd is en waarom deze clinic je zo leuk lijkt.

KENNIS, MATERIAAL EN TIJD
De palingvisser werkt actief mee aan het verbeteren van de visstand in het Zuidlaardermeer en elders in Groningen en Drenthe. Scheper: “Hij heeft er de kennis, materialen en, zeker in de winter als de palingvangst vrijwel stil ligt of in de herfst als er een vangstverbod voor paling geldt, ook de tijd voor.”

Vos geeft een voorbeeld: “Als je schieraal wilt vangen, bijvoorbeeld voor onderzoeksdoeleinden, dan kun je dat beter niet vlak voor volle maan doen en zeker niet als het stil weer is. Onder zulke omstandigheden houden schieralen zich rustig en zul je ze niet snel vangen.”

COLLEGA'S
Als er praktisch werk te doen is, bijvoorbeeld vis wegvangen als een vijver opgeschoond moet worden, komt Mans Vos ook in actie. Hij heeft daarvoor zelfs samen met twee collega-beroepsvissers een maatschap opgericht. Uiteindelijk is de boodschap van Vos aan sportvissers, waterschappers, wetenschappers en natuurbeschermers heel eenvoudig: “We zijn collega’s. We werken allemaal aan een gezonde visstand in een schoon Zuidlaardermeer.”

Mans Vos is palingvisser op het Zuidlaardermeer, waar hij regelmatig een praatje maakt met sportvissers. Van die kant heeft hij weinig tot geen kritiek gehoord: “Misschien is het een verhaal dat de ronde doet op social media, dat zou kunnen.” Volgens Vos is het verwijt ook onlogisch: “De paling is mijn broodwinning, of in ieder geval een belangrijk deel daarvan. Ik heb dus direct belang bij het behoud van de paling en ook bij een gezonde visstand en goede waterkwaliteit. We zitten uiteindelijk in hetzelfde schuitje.” Albert Jan Scheper van Sportvisserij Groningen Drenthe onderschrijft dat: “Sportvisserij Groningen Drenthe werkt goed samen met Vos en zijn drie collega’s in ons werkgebied, bijvoorbeeld in het gezamenlijke monitoringsteam. Dat is kenmerkend voor de aanpak in Noord-Nederland. Met samenwerken, respect en begrip voor elkaars belangen kom je het verst. Dat geldt trouwens ook voor onze contacten met de waterschappen en natuurorganisaties.”

TONNEN BLANKVOORN
Palingvisser Vos heeft wel een idee over de manier waarop de negatieve beeldvorming is ontstaan. “Elders in Nederland kan het anders gaan dan in Groningen of Drenthe. Daar kunnen beroepsvissers soms tonnen blankvoorn uit een jachthaven vissen. Dat valt natuurlijk op en dan krijg je die verhalen over leegvissen.” Vos zegt juist rekening te houden met de wensen en belangen van sportvissers. “Op het Zuidlaardermeer is daar genoeg ruimte genoeg voor. We hebben hier bijvoorbeeld een paar fanatieke karpervissers. Die hebben een vaste plek waar ze voeren en vissen. Daar ga ik geen fuiken zetten. Omgekeerd waarschuwen ze mij als ze verdachte bootjes bij mijn fuiken zien. Fuiken zetten bij een steiger voor sportvissers doe ik ook niet.”

Beroepsvissers en sportvissers zijn collega’s.

Palingvisser Mans

Sportvissers hoor je nog weleens klagen over de beroepsvisserij die bijna alle wateren zou leegvissen. Voor sportvissers, zeggen ze zelf, blijft er heel weinig over. Wij vroegen een beroepsvisser om zijn mening.
TEKST: ERIC LE GRAS 

Palingvisser Mans Vos 
“Sportvissers en beroepsvissers
zijn collega’s”

Daniël Pieterse als teamleider en sportvisser.

“Vissen is een hobby die je in het publieke domein beoefent, in tegenstelling tot bijvoorbeeld voetbal”, zegt Tom de Jonge. “Het gaat om omgang met dieren, slapen in de buitenlucht, soms een langer verblijf aan de waterkant, stroperij; allemaal zaken die in regels en wetten zijn vastgelegd. Zonder handhaving hebben die regels geen zin.” 

CONTROLE EN HANDVAVING
Sportvisserij Groningen Drenthe heeft momenteel acht boa’s. Geen fulltimers, het zijn vrijwillige boa’s. Zij ondersteunen ook vijftien zogenoemde federatiecontroleurs. Ook dit zijn vrijwilligers, die de controleurscursus van Sportvisserij Nederland hebben gevolgd. Ze kunnen geen bekeuringen uitdelen, wat boa’s wel mogen, maar kunnen bij wangedrag wél VISpassen innemen, wat een boa dan weer niet mag. En daarmee komt het tuchtrecht van Sportvisserij Nederland in beeld dat sinds een jaar bestaat. Maakt een hengelaar het zo bont dat zijn VISpas wordt ingenomen, dan bestaat de kans dat de tuchtcommissie voor langere tijd zijn VISpas inneemt of de hengelaar zelfs royeert. Lid worden van een andere vereniging kan tegenwoordig niet meer. Royeren betekent dus einde oefening.

TEAMLEIDER DANIËL PIETERSE
De zeven federaties hebben inmiddels een Teamleider Controle en Handhaving in dienst. Bij ons is dat sinds 1 februari Daniël Pieterse uit Winschoten, in eerste instantie voor 16 uur per week. Daniël is met zijn 27 jaar nog jong, maar weet zeker waar hij over praat. “Met richtlijnen vanuit Sportvisserij Nederland en met meer onderlinge afstemming tussen de teamleiders uit het land moet de handhaving beter worden gestructureerd”, zegt Daniël. “Overtredingen moeten uitgebreider worden vastgelegd in het boa-registratiesysteem. Zo komen probleemgebieden beter in beeld en kunnen hier meer gerichte controleacties plaatsvinden.” Hij vervolgt: “Het moet ook makkelijker worden om visstroperij te melden. Nu moet dat nog via www.meldvisstroperij.nl, maar dat kan doeltreffender, bijvoorbeeld via de VISplanner-app op basis van je GPS-locatie.”

VOORKOMEN IS BETER DAN BETALEN
Daniël Pieterse heeft een eenvoudige tip om boetes en ellende te voorkomen. “De kans dat je gecontroleerd wordt tijdens je visavonturen wordt alleen maar groter. Zorg er daarom voor dat je je VISpas bij je hebt, kijk in de VISplanner of je mag vissen waar je zit en houd je aan de voorwaarden. Dat kan je veel geld schelen. Ook belangrijk: speel geen eigen rechter als je iets tegenkomt wat niet deugt, maar geef het door.” Zoek je contact met Daniël Pieterse? Je kunt hem mailen op daniel@vissen.nl.

Voorkom boetes en ellende

Een van de uitdagingen van de georganiseerde sportvisserij is om excessen als visstroperij en het dumpen van afval effectiever uit te bannen. Daar wordt inmiddels druk aan gewerkt bij Sportvisserij Groningen Drenthe. We vragen Tom de Jonge, hoofd bedrijfsvoering, waarom vissen de enige vorm van openluchtrecreatie is die eigen handhaving en zelfs een eigen teamleider nodig heeft.

groningen-drenthe

Op 14 juni houden we ons federatief jeugdkampioenschap aan het Stieltjeskanaal. We hebben drie leeftijdscategorieën: onder 15 jaar, onder 20 jaar en onder 25 jaar. De oudere jeugd kan zich hier plaatsen voor de Nederlandse kampioenschappen. Doe je mee? Meld je aan via www.vissen.nl, onder het kopje wedstrijden.

JUNIOR-SENIOR KOPPELWEDSTRIJD
Gezelligheid en plezier staan voorop bij onze jaarlijkse junior-senior koppelwedstrijd op zondag 13 juli. Je kunt als je jonger bent dan 16 jaar met je opa, oma, vader, moeder, oudere broer of zus, oom of tante meedoen aan de Veldlaan-vijver in Emmen, waar het barst van de giebels. Na afloop is er een barbecue. Meld je aan via www.vissen.nl.

BEGINNEN MET VISSEN
Wil je gaan vissen, maar weet je niet hoe? Neem eens contact op met je plaatselijke hengelsportvereniging of met ons via info@vissen.nl. Sportvisserij Groningen Drenthe biedt tevens ondersteuning aan verenigingen die met jeugd aan de slag willen gaan, maar niet weten hoe ze dit moeten aanpakken.

Voor de vissende jeugd is er weer heel wat te doen dit jaar. Dit is een greep uit onze activiteiten.

Je bent jong en je gaat…vissen!

ZomerVISkaravaan

Dé publiekstrekker van Sportvisserij Nederland mag natuurlijk niet ontbreken: de ZomerVISkaravaan. Dit evenement wil je niet missen. Waar het spektakel deze zomer in onze regio neerstrijkt, vermelden we op onze socials. Op diezelfde socials komt ook info over een aantal clinics die we dit jaar voor de jeugd organiseren, waaronder het inmiddels beruchte 3-daagse karperkamp, dit jaar in Klazienaveen. 

De rivierprik van Naut Gacka en de nieuwe recordserpeling.

Dode snoekjes
na onderhouds-
werkzaamheden

Minder dode vissen 
op de kant

We krijgen af en toe meldingen dat na onderhoudswerkzaamheden aan een watergang dode vis op de kant ligt, vaak tussen waterplanten of bagger dat eruit is geharkt door een kraanmachinist van het waterschap of gemeente. Deze vissen kunnen niet meer gered worden, maar we zijn wel in overleg met de waterschappen hoe we deze sterfte kunnen verminderen.

Medewerkers die de machines bedienen, hebben gedragscodes waar ze zich aan moeten houden. Ze weten dus wat ze moeten doen en laten om schade aan de natuur te voorkomen. Toch kan het misgaan, met als gevolg dode vis op de kant. Het is mogelijk dat vrijwilligers van de plaatselijke visvereniging achter de onderhoudsmachines aanlopen, om vis die onverhoopt op de kant komt meteen terug te zetten. Maar dat is erg veel gevraagd. Meestal gaat het namelijk gewoon goed. Het gaat erom de knelpunten in beeld te krijgen: waar gaat het mis en waar kunnen we wat betekenen? We kennen zelf een aantal voorbeelden, zoals de Zeijerwijk bij Zeijen en de benedenloop van de Reest bij De Wijk.

MELD VISSTERFTE
Daarom onze oproep: ken je een watergang waar als gevolg van onderhoud steeds dode vis op de kant of in het water ligt? Geef de locatie zo exact mogelijk door via info@vissen.nl. Je krijgt niet alleen een reactie terug, we gaan ook met het waterschap of gemeente om de tafel om te bespreken hoe we deze vissensterfte kunnen voorkomen.

Ook onze sportvissers hadden opvallende vangsten. In de haven van Delfzijl werd door Naut Gacka een rivierprik van 35 centimeter aan de haak geslagen, wat voor veel reacties zorgde op Facebook. Tijdens de federatieve feederwedstrijd op 22 juni wist Henk Enting een schitterende karper te landen, vastgelegd door. Als klap op de vuurpijl werd een nationaal record verbroken: een serpeling van 24 centimeter! Pieter Beelen deelde deze vangst uit de Drentsche Aa. Sportvisserij Nederland bevestigde de vangst, waardoor Diederick de Vries de nieuwe recordhouder is.

DEEL JE VANGST
Al met al een jaar vol verrassingen en bijzondere vangsten. We zijn benieuwd wat 2025 gaat brengen! Heb jij een mooie vangst, deel deze dan met ons via info@vissen.nl. Geef wel even aan waar je ‘m ving. Je kunt je vangsten ook op de site www.waarneming.nl plaatsen. Bijkomend voordeel hiervan is dat de waterschappen deze site raadplegen als ze werkzaamheden aan watersystemen voorbereiden.

Het afgelopen seizoen waren onze visserijkundige onderzoeken weer een waar spektakel voor hengelsporters, vrijwilligers en beroepsvissers. Tijdens een monitoring bij Spijksterpompen werd een indrukwekkende goudvis (giebel) van maar liefst 49 centimeter gevangen. In Assen wist men zelfs een sterlet (uit de familie van de steur) van 60 centimeter te documenteren, gefotografeerd door Gerard de Laak van Sportvisserij Nederland.

Vreemde (Bij)vangsten 2024

Monitoring: een mooi voorbeeld van samenwerking tussen diverse partijen.

Vrijwilliger worden?
Er is altijd behoefte aan vrijwilligers die meewerken aan de monitoring van de visstand. Verstand van vissoorten is uiteraard een goede basis. De rest leren we je. Interesse?
Neem contact op via
info@vissen.nl.

Een uniek aspect van de vismonitoring is de samenwerking. Samen met beroepsvissers Mans Vos, Geale Postma en Johannes Veenstra, ecologenbureaus Waardenburg en VisAdvies en getrainde vrijwilligers van Sportvisserij Groningen Drenthe wordt hard gewerkt aan het in kaart brengen van de visstand in de regio. Deze samenwerking speelt een cruciale rol in het behoud en herstel van een gezonde visstand in de wateren van Noord-Nederland.

VRIJWILLIGERS: EEN ONMISBARE SCHAKEL
Vrijwilligers spelen een essentiële rol in het monitoringsproces. Ze helpen bij het sorteren van de vangst en het nauwkeurig noteren van gegevens. Daarnaast zorgen ze voor het onbeschadigd terugzetten van de gevangen vissen. Hun betrokkenheid benadrukt hoe belangrijk het is om samen te werken aan een gezonde leefomgeving voor zowel vissen als mensen.

WAT LATEN DE RESULTATEN ZIEN?
De verzamelde gegevens worden geanalyseerd door ecologen van de waterschappen. Ze geven inzicht in trends, zoals de aanwezigheid van bedreigde soorten, veranderingen in de populatiesamenstelling en de effecten van waterkwaliteitsmaatregelen. Deze informatie is van groot belang voor het toekomstig beheer van de wateren en voor het nemen van gerichte maatregelen om de visstand te verbeteren. De resultaten van de monitoring dragen niet alleen bij aan het behalen van de ecologische doelen, ze helpen ook bij het bevorderen van duurzaam visstandbeheer. Door in gesprek te blijven met beroepsvissers, sportvissers en andere betrokken partijen kunnen de waterschappen maatregelen treffen die zowel ecologisch als economisch verantwoord zijn. Dit versterkt niet alleen de biodiversiteit, maar ook de band tussen mens en natuur.

Je vindt alle reportages op onze website www.vissen.nl, onder ‘water en vis’.

VOORUITBLIK
De vismonitoring is een goed voorbeeld van hoe samenwerking tussen verschillende partijen tot concrete resultaten leidt. Met de inzet van experts, vrijwilligers en moderne technieken wordt gewerkt aan een beter beeld van de visstand en de factoren die deze beïnvloeden. Dit legt de basis voor een duurzaam en gezond watersysteem, waarin mens en natuur in harmonie kunnen samenleven.

Het najaar staat voor de waterschappen Noorderzijlvest en Aa en Hunze in het teken van intensieve vismonitoring. De monitoring wordt ieder jaar uitgevoerd volgens een doordachte planning die aansluit bij de ecologische doelen van de Kaderrichtlijn Water (KRW). Het doel is om inzicht te krijgen in de samenstelling en conditie van de vispopulaties ten opzichte van voorgaande jaren. Hiervoor worden verschillende methoden ingezet, waaronder elektro- en zegenvisserij en fuiken, waarbij een zo breed mogelijk scala aan vissoorten wordt gevangen en geregistreerd.

Vismonitoring: samenwerken
voor een gezonde visstand

Nieuwe kracht bij Sportvisserij
Groningen Drenthe

Henny Hindriks is alweer een jaar werkzaam op ons kantoor in Tynaarlo. Als administratief medewerkster, maar in het voorjaar en de zomer is de wedstrijdleiding een hoofdtaak geworden. Henny draait ook mee in het Landelijk Beroepskrachtenoverleg Wedstrijden. Voor de federatieve wedstrijden regelt ze de inschrijvingen, locaties, prijzen en wat er nog meer bij komt kijken. Wedstrijdvissen is Henny niet vreemd, ze vist zelf mee in de competitie van ‘haar’ HSV Yde-De Punt. Ook doet ze jaarlijks aan een aantal grotere wedstrijden mee.

GEZELLIGHEID STAAT CENTRAAL
Aan Henny de vraag waarom het leuk is om mee te doen aan de federatieve kampioenschappen. “Ook al zijn het officiële kampioenschappen die gelden als selectie voor de Open Nederlandse Kampioenschappen, zijn de wedstrijden zelf laagdrempelig. Je hoeft geen dure materialen te hebben om mee te dingen naar de prijzen. Dat zien we ieder jaar weer. Het gaat om de hoeveelheid vis die je vangt. Verder vinden we het belangrijk dat de wedstrijden sfeervol zijn, met een gezellige samenkomst vooraf en prijsuitreiking na afloop. Gezelligheid staat helemaal voorop bij de junior-senior wedstrijd die dit jaar op 27 juni in Emmen plaatsvindt. Voor zowel jong als oud geweldig om mee te doen, met een barbecue na afloop. Dit neemt niet weg dat de dobber- en feederwedstrijd, zowel individueel als per team, de juniorenwedstrijd en ook het clubkampioenschap wel ergens om gaan. 25% van de deelnemers plaatst zich voor de Open Nederlandse Kampioenschappen. Uiteindelijk kan iemand die puur voor de lol een keer meedoet, eindigen als wereldkampioen.”

Wedstrijd

Data

Water

Dobber individueel & teams

10 mei

Noord-Willemskanaal 

Junioren

14 juni

Stieltjeskanaal

Feeder individueel & teams

21  juni

Van Starkenborghkanaal tussen Noordhorn en Aduard

Klaas Harm Landbokaal 55+

25 juni

Noord-Willemskanaal

Junior/Senior

13 juli

Vijver aan de Veldlaan, Emmen

Finale Clubkampioenschap

14 september

Kanaal Veendam-Musselkanaal
(steigers Stadskanaal)

Streetfishing

31 augustus

Binnenstad Groningen

De federatieve wedstrijden staan weer voor de deur. Met als eerste het Open Kampioenschap Dobber, op 10 mei in het Noord-Willemskanaal. Je kunt je voor al onze wedstrijden aanmelden via onze site www.vissen.nl, onder het kopje wedstrijden. Enige vereiste is dat je lid bent van een van de aangesloten hengelsportverenigingen. Aanmelden kan tot 10 dagen voor de betreffende wedstrijd.

MEEHELPEN?
Tijdens de wedstrijden helpen verschillende vrijwilligers met allerlei taken om alles goed te laten verlopen.. Heb je interesse in een functie aan de waterkant, maar wil je niet actief vissen? Dat kan! Informatie hierover is te verkrijgen via: info@vissen.nl

doe je mee?

 Federatieve wedstrijden:

Ruiten Aa met vispassages

foto: Herman Wanningen

De serpeling is in Nederland een zeldzame vissoort die achteruit is gegaan door het verslechteren van de waterkwaliteit en het normaliseren van beken en rivieren. In onze regio is de serpeling alleen in de Drentsche Aa nog een algemene vissoort. Deze beekvis lijkt op blankvoorn en heeft een slank zijdelings afgeplat lichaam met zilverkleurige flanken. Het oog is gelig van kleur. Sportvisserij Groningen Drenthe is bezig met een project om de serpeling in andere noordelijke wateren terug te krijgen.

Serpelingen zijn actieve vissen die leven van insecten, zoöplankton, bodemdiertjes en algen. Vanaf de bruggetjes over de Drentsche Aa kun je ze ’s zomers goed zien in het heldere beekwater, actief op zoek naar wat de stroming aan voedsel biedt. Ze worden regelmatig gevangen. Het Nederlands record staat op 24 centimeter en dateert van vorig jaar, toen deze vis in de Drentsche Aa werd gevangen.

BEEKHERSTEL
De afgelopen decennia hebben de waterschappen grote natuurherstelprojecten uitgevoerd in de rechtgetrokken en verstuwde beeksystemen van de Ruiten Aa, de Oostermoerse Vaart (Hunze) en het Peizerdiepsysteem. Hier meanderen grote delen van de beeklopen door mooie, herstelde natuur, stroomt het heldere water over vispassages en lijken de beken soms zelfs mooier en natuurlijker dan de Drentsche Aa. De typische beekvissen komen er alleen nauwelijks voor.

De winde en riviergrondel wel. Maar soorten die altijd in stromend water willen blijven, zoals de serpeling, zwemmen niet zomaar op eigen kracht vanuit de Drentsche Aa naar deze herstelde beeksystemen toe. Hier krijgen ze gelukkig wat hulp van de mens!

PROJECT MET VLAAMSE STEUN
Afgelopen januari zagen we een bootje met een paar man van Sportvisserij Nederland in de Drentsche Aa bij Oudemolen. Doel: het vangen van minimaal 40 volwassen, paairijpe serpelingen. Dit is de eerste stap in het zogenoemde serpeling-project. Het project is opgezet door de waterschappen Hunze en Aa’s en Noorderzijlvest, Sportvisserij Groningen Drenthe en Sportvisserij Nederland. Het Vlaamse Instituut voor Bos- en Natuuronderzoek (INBO) heeft veel ervaring in Vlaanderen met herintroductie van verdwenen vissoorten en is daarom gevraagd deel te nemen. De 46 gevangen serpelingen zijn meteen naar de viskwekerij van INBO in België gebracht. Daar worden ze vertroeteld, zodat ze dit voorjaar aan het paaien slaan. Aan de specialisten van INBO de taak de visseneitjes op te kweken tot gezonde, jonge serpelingen met dezelfde genen als hun ouders uit de Drentsche Aa. Dit moet vele duizenden ‘gebiedseigen’ vissen opleveren, die we vervolgens uitzetten in herstelde trajecten van de Ruiten Aa en het Peizerdiep. Later volgt wellicht nog de Hunze, om hier de kleine populatie serpeling te versterken. Op deze manier maken we de typische Noord-Drentse en Oost-Groningse beekvisstand een stuk robuuster. Die is namelijk kwetsbaar als typische beekvissen zoals de serpeling bijna alleen maar in de Drentsche Aa voorkomen.

Serpeling-project in Oost-Groningse en Noord-Drentse beken

De serpeling onderscheidt zich van blankvoorn door zijn onderstandige bek

Clinic vliegvissen op herhaling

Vliegvissen is dé manier om in heldere en plantenrijke wateren vis te vangen. Je kunt de kunstvlieg of streamer namelijk perfect aan de oppervlakte of net daar onder aanbieden. Zo kun je op veel wateren vissen waarbij je met veel andere vistechnieken voortdurend vastzit in de planten.

Dit is de clinic in het kort: Thijmen Lindhout en zijn vismaat Jordy uit Groningen zijn enthousiaste jonge vliegvissers die hun passie graag delen met andere sportvissers. Daarom organiseren we samen met hen een vliegvisclinic. Je leert hier de beginselen van het werpen, het presenteren van je kunstvlieg aan hongerige rietvoorns en wat er nog meer komt kijken bij deze actieve tak van de hengelsport. Als we een groepje bij elkaar hebben, prikken we een datum en een locatie. Kardinge in Groningen zou heel geschikt zijn. Wil je meedoen? Stuur dan een mailtje naar info@vissen.nl. Geef daarin ook even aan wat je leeftijd is en waarom deze clinic je zo leuk lijkt.

Na het grote succes van vorig jaar hebben alle federaties en Sportvisserij Nederland de handen ineengeslagen om een nog mooier en completer VIStival te organiseren. De Berenkuil in Putten is opnieuw de locatie waar je moet zijn. Noteer zondag 7 september maar alvast in je agenda!

Wil jij in 1 dag verschillende disciplines van de sportvisserij leren? Dan is het VIStival dé plek waar je moet zijn! Een dag vol variatie, met gratis clinics en demo’s met de nieuwste materialen. Of je ervaring hebt of niet, het VIStival belooft voor iedereen een topdag te worden. Voor elke hengelsportdiscipline is er wel iets te beleven.

PROGRAMMA VISTIVAL
Het programma bestaat onder meer uit:

  • Live demo’s op alle vijvers

  • Leerzame clinics

  • Hengelsportmarkt met een uitgebreid scala aan materialen voor alle visserijen

  • Meet & greet met bekende topvissers en visfluencers

  • Proefvaarten met bellyboaten en trapkajaks

  • VISkennisplein met VISjuffen en -meesters

  • Maatschappelijke stands, zoals het Peuterfonds, Stichting Veteranen Kids, de VECHTschippers en Visbuddies.

MEER WETEN?
De komende tijd zullen we je natuurlijk op de hoogte houden over alle deelnemers. Wil je geen update rondom het VIStival missen, volg ons dan via Instagram @vistival2025 en tag meteen je visvrienden! Tot 7 september!

SAVE THE DATE! VISTIVAL –
HÉT SPORTVISEVENT VAN NEDERLAND OP 7 SEPTEMBER 2025

Beroepsvissers en sportvissers zijn collega’s.

KENNIS, MATERIAAL EN TIJD
De palingvisser werkt actief mee aan het verbeteren van de visstand in het Zuidlaardermeer en elders in Groningen en Drenthe. Scheper: “Hij heeft er de kennis, materialen en, zeker in de winter als de palingvangst vrijwel stil ligt of in de herfst als er een vangstverbod voor paling geldt, ook de tijd voor.”

Vos geeft een voorbeeld: “Als je schieraal wilt vangen, bijvoorbeeld voor onderzoeksdoeleinden, dan kun je dat beter niet vlak voor volle maan doen en zeker niet als het stil weer is. Onder zulke omstandigheden houden schieralen zich rustig en zul je ze niet snel vangen.”

COLLEGA'S
Als er praktisch werk te doen is, bijvoorbeeld vis wegvangen als een vijver opgeschoond moet worden, komt Mans Vos ook in actie. Hij heeft daarvoor zelfs samen met twee collega-beroepsvissers een maatschap opgericht. Uiteindelijk is de boodschap van Vos aan sportvissers, waterschappers, wetenschappers en natuurbeschermers heel eenvoudig: “We zijn collega’s. We werken allemaal aan een gezonde visstand in een schoon Zuidlaardermeer.”

Mans Vos is palingvisser op het Zuidlaardermeer, waar hij regelmatig een praatje maakt met sportvissers. Van die kant heeft hij weinig tot geen kritiek gehoord: “Misschien is het een verhaal dat de ronde doet op social media, dat zou kunnen.” Volgens Vos is het verwijt ook onlogisch: “De paling is mijn broodwinning, of in ieder geval een belangrijk deel daarvan. Ik heb dus direct belang bij het behoud van de paling en ook bij een gezonde visstand en goede waterkwaliteit. We zitten uiteindelijk in hetzelfde schuitje.” Albert Jan Scheper van Sportvisserij Groningen Drenthe onderschrijft dat: “Sportvisserij Groningen Drenthe werkt goed samen met Vos en zijn drie collega’s in ons werkgebied, bijvoorbeeld in het gezamenlijke monitoringsteam. Dat is kenmerkend voor de aanpak in Noord-Nederland. Met samenwerken, respect en begrip voor elkaars belangen kom je het verst. Dat geldt trouwens ook voor onze contacten met de waterschappen en natuurorganisaties.”

TONNEN BLANKVOORN
Palingvisser Vos heeft wel een idee over de manier waarop de negatieve beeldvorming is ontstaan. “Elders in Nederland kan het anders gaan dan in Groningen of Drenthe. Daar kunnen beroepsvissers soms tonnen blankvoorn uit een jachthaven vissen. Dat valt natuurlijk op en dan krijg je die verhalen over leegvissen.” Vos zegt juist rekening te houden met de wensen en belangen van sportvissers. “Op het Zuidlaardermeer is daar genoeg ruimte genoeg voor. We hebben hier bijvoorbeeld een paar fanatieke karpervissers. Die hebben een vaste plek waar ze voeren en vissen. Daar ga ik geen fuiken zetten. Omgekeerd waarschuwen ze mij als ze verdachte bootjes bij mijn fuiken zien. Fuiken zetten bij een steiger voor sportvissers doe ik ook niet.”

Sportvissers hoor je nog weleens klagen over de beroepsvisserij die bijna alle wateren zou leegvissen. Voor sportvissers, zeggen ze zelf, blijft er heel weinig over. Wij vroegen een beroepsvisser om zijn mening.
TEKST: ERIC LE GRAS 

Palingvisser Mans Vos 
“Sportvissers en beroepsvissers
zijn collega’s”

Palingvisser Mans

“Vissen is een hobby die je in het publieke domein beoefent, in tegenstelling tot bijvoorbeeld voetbal”, zegt Tom de Jonge. “Het gaat om omgang met dieren, slapen in de buitenlucht, soms een langer verblijf aan de waterkant, stroperij; allemaal zaken die in regels en wetten zijn vastgelegd. Zonder handhaving hebben die regels geen zin.” 

CONTROLE EN HANDVAVING
Sportvisserij Groningen Drenthe heeft momenteel acht boa’s. Geen fulltimers, het zijn vrijwillige boa’s. Zij ondersteunen ook vijftien zogenoemde federatiecontroleurs. Ook dit zijn vrijwilligers, die de controleurscursus van Sportvisserij Nederland hebben gevolgd. Ze kunnen geen bekeuringen uitdelen, wat boa’s wel mogen, maar kunnen bij wangedrag wél VISpassen innemen, wat een boa dan weer niet mag. En daarmee komt het tuchtrecht van Sportvisserij Nederland in beeld dat sinds een jaar bestaat. Maakt een hengelaar het zo bont dat zijn VISpas wordt ingenomen, dan bestaat de kans dat de tuchtcommissie voor langere tijd zijn VISpas inneemt of de hengelaar zelfs royeert. Lid worden van een andere vereniging kan tegenwoordig niet meer. Royeren betekent dus einde oefening.

TEAMLEIDER DANIËL PIETERSE
De zeven federaties hebben inmiddels een Teamleider Controle en Handhaving in dienst. Bij ons is dat sinds 1 februari Daniël Pieterse uit Winschoten, in eerste instantie voor 16 uur per week. Daniël is met zijn 27 jaar nog jong, maar weet zeker waar hij over praat. “Met richtlijnen vanuit Sportvisserij Nederland en met meer onderlinge afstemming tussen de teamleiders uit het land moet de handhaving beter worden gestructureerd”, zegt Daniël. “Overtredingen moeten uitgebreider worden vastgelegd in het boa-registratiesysteem. Zo komen probleemgebieden beter in beeld en kunnen hier meer gerichte controleacties plaatsvinden.” Hij vervolgt: “Het moet ook makkelijker worden om visstroperij te melden. Nu moet dat nog via www.meldvisstroperij.nl, maar dat kan doeltreffender, bijvoorbeeld via de VISplanner-app op basis van je GPS-locatie.”

VOORKOMEN IS BETER DAN BETALEN
Daniël Pieterse heeft een eenvoudige tip om boetes en ellende te voorkomen. “De kans dat je gecontroleerd wordt tijdens je visavonturen wordt alleen maar groter. Zorg er daarom voor dat je je VISpas bij je hebt, kijk in de VISplanner of je mag vissen waar je zit en houd je aan de voorwaarden. Dat kan je veel geld schelen. Ook belangrijk: speel geen eigen rechter als je iets tegenkomt wat niet deugt, maar geef het door.” Zoek je contact met Daniël Pieterse? Je kunt hem mailen op daniel@vissen.nl.

Een van de uitdagingen van de georganiseerde sportvisserij is om excessen als visstroperij en het dumpen van afval effectiever uit te bannen. Daar wordt inmiddels druk aan gewerkt bij Sportvisserij Groningen Drenthe. We vragen Tom de Jonge, hoofd bedrijfsvoering, waarom vissen de enige vorm van openluchtrecreatie is die eigen handhaving en zelfs een eigen teamleider nodig heeft.

Daniël Pieterse als teamleider en sportvisser.

Voorkom boetes en ellende

Sportvisserij Nederland

Hét VISblad online magazine
Volledig scherm